Wat zegt de kleur van je ontlasting over je gezondheid?

De vorm, grootte en kleur van je poep zeggen veel over je gezondheid, maar hoe vaak controleer je jouw poep nu eigenlijk en weet je hoe gezonde poep er precies uitziet? Want wat betekent zwarte ontlasting  en wat veroorzaakt een lichte kleur ontlasting? Of je nu jouw darmen beter wil begrijpen of je hulp nodig hebt bij het controleren van wat normaal is voor iemand die je verzorgt, wij staan ​​voor je klaar. 

In dit artikel ontdek je alles wat je moet weten over verschillende vormen en kleuren ontlasting, waaronder:

• Wat is een gezonde consistentie van de ontlasting?
• Wat is een gezonde poeproutine?
• Wat is een normale kleur van ontlasting?
• Welke invloed hebben je gezondheid, hydratatie en dieet op je ontlasting?
• Wat is een gezonde ontlastingsvorm?
• Hoe krijg je een gezonde ontlasting?
• Een afdrukbare poepschaal

Bekijk de downloadbare poepschaal om te bepalen tot welk type jouw ontlasting behoort (van 1 tot 7), inclusief deze soorten ontlasting:

• Losse, harde klontjes
• Klonterig en worstachtig
• Worstvorm met scheurtjes in het oppervlak
• Zachte, gladde slang of worst
• Zachte klodders met duidelijke randen
• Dunne consistentie met flodderige randen
• Vloeibare structuur zonder vaste stukjes

Bereid je dus voor om alles te leren wat je moet weten over poep, zodat je gemakkelijk voor jezelf en je dierbaren kunt zorgen. Lees verder om de juiste consistentie, vorm, kleur en zelfs geur van de ontlasting te ontdekken.

Wat is een gezonde poepconsistentie?

Van het controleren van de luier van je peuter tot het controleren van je eigen grote boodschap: het is belangrijk om te weten welke consistentie van de ontlasting goed is. Een gezonde ontlasting is een goed teken dat alles in je darmen goed werkt, maar wat is een goede consistentie van ontlasting? Gezonde poep¹:

• Is consistent 
• Heeft een zachte tot stevige textuur 
• Is worstvormig 

Wat is een gezonde poeproutine?

Wat ‘normaal’ is, zal voor ieder individu anders zijn. Baby's zullen hun luiers meerdere keren per dag vullen, terwijl sommige volwassenen slechts één keer per dag, of minder, gaan! Naarmate we ouder worden, moeten sommige mensen wat minder vaak poepen,² maar we hebben allemaal nog steeds een routine die voor ons ‘normaal’ is. Een paar tekenen dat je, afgezien van de vorm van de ontlasting, een gezonde ontlasting hebt, zijn onder meer:

• Je poept regelmatig.
• Je poept maximaal drie keer per dag en minimaal drie keer per week.¹

Als je merkt dat jij of iemand die je verzorgt al een tijdje niet naar het toilet is geweest, is het belangrijk om advies in te winnen, aangezien de kans groot is dat obstipatie (verstopping) of andere aandoeningen de oorzaak zijn.

Door met een medische professional te praten, kun je de oorzaak achterhalen, en hopelijk kun je ook advies krijgen om de symptomen van verstopping te verlichten. Voor meer advies hebben we enkele tips om jou en je dierbaren te helpen ook goed te poepen.

Andere tekenen van goede poep

We hebben dus onderzocht waar je op moet letten bij de consistentie en routine van je ontlasting, maar waar kun je nog meer op letten om te controleren of je een gezonde ontlasting hebt? Er zijn nog drie andere dingen die wijzen op een normale ontlasting¹:

• Kleur: De kleur van je ontlasting kan je veel vertellen. Een normale ontlasting moet bruin van kleur zijn. Sommige voedingsmiddelen, zoals rode biet of ijzersupplementen, kunnen de kleur veranderen. Houd dus rekening met wat je hebt gegeten bij het beoordelen van de kleur.
• Poepgemak: We hebben het allemaal wel eens meegemaakt, het gevoel dat het moeilijk is om te poepen. Dit is echter niet normaal. Een gezonde ontlasting moet pijnloos zijn.
• Geur: Tot grote afschuw van velen is het feit dat de ontlasting sterk ruikt een goed teken van een normale, gezonde ontlasting. Als je poep opeens heel anders ruikt, kan dit wel een teken van een onderliggende aandoening zijn.

Kan je ontlasting veranderen?

Ja! Ontlasting kan om onschadelijke redenen van kleur of consistentie veranderen. Enkele van de redenen waarom je verschillende soorten ontlasting kunt krijgen, zijn:

• Eetpatroon
• Medicijnen
• Ziekten (zoals voedselvergiftiging of zelfs verkoudheid!)
• Onderliggende medische aandoeningen³

Zorg ervoor dat je vertrouwd raakt met de gebruikelijke vorm, grootte, kleur, textuur en regelmaat van je poep, zodat je veranderingen kunt opmerken als deze zich voordoen, en raad je dierbaren aan hetzelfde te doen. Dit is een geweldige manier om te laten zien dat je om hun gezondheid geeft en dat je in staat bent om eventuele problemen onder de aandacht te brengen als deze zich voordoen.

5 verschillende kleuren ontlasting

Wat zegt de kleur van je ontlasting over je gezondheid? Over het algemeen zijn alle soorten bruin een gezonde kleur ontlasting. Sommige medicatie en bepaald eten kunnen invloed hebben op de kleur van je poep, evenals sommige ziekten en medische aandoeningen.

Maar wat betekent groene poep, rode poep of zwarte poep? Hieronder zie je een overzicht met veelvoorkomende oorzaken van vijf verschillende kleuren ontlasting^{3, 4, 5}: 

• Groene ontlasting
  Wat betekent groene poep? Dit kan een teken zijn dat je ontlasting gal bevat. Vaak is dit een teken dat voedsel snel door de darm beweegt, zoals bij diarree. Andere oorzaken van groene poep kunnen in je dieet liggen, bijvoorbeeld groene bladgroenten en groene voedselkleurstof in ijsjes of drankjes. 
• Gele ontlasting
  Dit kan duiden op overtollig vet, vooral als de ontlasting vies ruikt en een vettige textuur heeft. Er kan sprake zijn van overtollig vet door slechte absorptie als gevolg van een aandoening zoals coeliakie, of problemen met de productie van gal of enzymen vanwege pancreasziekten. Vraag medische tests aan als je hier last van hebt.
• Zwarte ontlasting
  Wat betekent zwarte ontlasting? De oorzaak van zwarte ontlasting kan simpelweg zwarte drop, zwarte bieren, ijzersupplementen of bismutsubsalicylaat uit bepaalde medicijnen zijn. Het kan echter ook te wijten zijn aan bloedingen in de maag of andere delen van het bovenste deel van het maag-darmkanaal, vooral als de ontlasting op koffiedik lijkt, of plakkerig en teerachtig is en stinkt. Als je zwarte ontlasting hebt, moet je altijd contact opnemen met je huisarts voor advies.
• Rode ontlasting
  Het kan zijn dat rode biet, tomatensoep of -sap, rode bessen of rode kleurstof verantwoordelijk is voor een roodachtige tint. In dit geval zal de kleur van je poep weer bruin worden zodra het voedsel eruit is. Het kan echter ook een teken zijn dat er bloed aanwezig is in het rectum, de dikke darm of andere delen van het lagere darmkanaal, mogelijk als gevolg van aambeien. Neem altijd contact op met je huisarts om verder onderzoek te doen als je last hebt van rode of kastanjebruine ontlasting.
• Witte ontlasting
  Een lichte kleur ontlasting, zoals witte, kleikleurige of grijze poep, kan wijzen op een tekort aan gal, wat veroorzaakt kan worden door een obstructie van de galwegen of galblaas- of leverproblemen. Het kan echter ook te maken hebben met het innemen van grote hoeveelheden medicijnen tegen diarree en medicijnen die bismutsubsalicylaat bevatten. Praat met je huisarts om de oorzaak van de aandoening te achterhalen.

Als je een van de hierboven genoemde ontlastingsaandoeningen ervaart en deze niet verband lijkt te houden met voedsel, is het absoluut noodzakelijk om onmiddellijk een specialist te raadplegen, omdat deze symptomen mogelijk kunnen wijzen op ernstige gezondheidsproblemen die onmiddellijke aandacht vereisen.

Wist je dat? Niet alleen de kleur van je poep kan je iets over je gezondheid vertellen. De kleur van je urine kan je ook een indicatie geven van wat er in je lichaam aan de hand is. Bekijk onze urinekleurenkaart voor meer informatie!

De vorm van je ontlasting: 7 soorten ontlasting

De zogenaamde “Bristol poepschaal” verdeelt poep in 7 verschillende vormen ontlasting⁶:

• Type 1: Gescheiden harde keutels. Deze soort ontlasting wordt vaak beschreven als konijnenkeutels of knikkers. Ze komen er meestal niet gemakkelijk uit. Dit is vaak een teken van ernstige constipatie. Drink meer water en eet meer vezelrijke voeding om de situatie te verbeteren en overweeg om naar de dokter te gaan.
• Type 2: Klonterig en worstachtig. Lijkt jouw ontlasting een beetje op een beetje zoals een tros druiven? Dat is type 2 van de schaal: een verzameling van klontjes poep. Dit kan een teken zijn van milde constipatie. Drink genoeg water: goede hydratatie zou dit moeten verbeteren.
• Type 3: Worstvormig met barsten aan het oppervlak. De derde ontlastingsvorm is meer ongedefinieerde dan type twee of drie op de schaal; een beetje zoals maïs op een maïskolf. De barsten wijzen op gezonde ontlasting.
• Type 4: Zachte, gladde slang of worst. Stel je een hotdog voor of een lange slang en je weet dat je type-4-poep hebt. Deze vorm van ontlasting wordt gezien als normaal en komt er gemakkelijk uit.
• Type 5: Zachte klodders met duidelijke randen. Een beetje zoals nuggets; deze individuele klontjes komen er gemakkelijk uit. Maar als je poep er zo uitziet, kan dit een teken zijn van een tekort aan vezels. Het eten van meer fruit, groente en volkorengranen kan helpen.
• Type 6: Dunne consistentie met flodderige randen. Deze vorm van ontlasting lijkt een beetje op pap in zachte stukken en is een indicatie van milde diarree. Zorg ervoor dat je goed gehydrateerd blijft en ga naar de dokter als je je er onzeker over voelt.
• Type 7: Vloeibare structuur zonder vaste stukjes. Deze volledig vloeibare ontlasting is vergelijkbaar met jus. Dit is de meest vloeibare soort ontlasting op de schaal en wordt meestal omschreven als ernstige diarree. Ga zo snel mogelijk naar de dokter en zorg ervoor dat je goed gehydrateerd blijft.

Hoe krijg je gezonde poep

Soms is ons type poep een beetje ontregeld (bijvoorbeeld als je ziek bent). Maar, als je verder gezond bent, zijn er een aantal dingen die je kunt doen om jouw type poep te verbeteren. Nu je alles weet over de normale kleur, vorm en type ontlasting, volgen hier een paar tips om je te helpen gezonde poep te krijgen:

• Drink zes tot acht glazen water per dag
• Eet genoeg vezels: fruit, groenten, volkorenbrood en volkoren ontbijtgranen
• Beweeg regelmatig
• Ga gelijk naar de wc wanneer je druk voelt
• Verhoog de hoeveelheid nuttige bacteriën in je darmen door probiotische yoghurt en drankjes of probiotische supplementen in te nemen. Deze kunnen helpen bij obstipatie en diarree als gevolg van een infectie.⁴

Hydratatie, beweging en vezels kunnen allemaal helpen om comfortabel te poepen, maar het afvegen is natuurlijk ook belangrijk. Met alles wat daar beneden gebeurt, is het minste dat we kunnen doen zacht wc-papier gebruiken, zoals Edet. Zo maak je elk toiletbezoek zo comfortabel mogelijk. Voor het echte schone gevoel gebruik je daarna Edet vochtig toiletpapier.

De realiteit is dat een gezonde kleur ontlasting subjectief is en dat iedereen anders is. Desondanks zijn er enkele belangrijke aanwijzingen die je kunnen helpen ontdekken of je een 'normale' ontlastingskleur, -routine en -vorm hebt. Met ons kleurenoverzicht en onze poepschaal weet je zeker wat er aan de hand is als je naar de wc gaat voor een grote boodschap. En vergeet niet: zoals geldt voor eigenlijk alles wat met je gezondheid te maken heeft: ga naar de dokter als jij je onzeker voelt over jouw ontlasting.

Bronnen: